Zadaniem wiosennej uprawy jest przygotowanie gleby do wysiewu nasion wczesnych roślin, przy czym szczególnie ważne jest oszczędne gospodarowanie zasobami wody, przyspieszenie nagrzewania się gleby oraz doprowadzenie jej do stanu sprawności.
Ilość opadów w okresie wiosennym i letnim jest zwykle nie wystarczająca do uzyskania wysokich plonów. Również wzrost temperatury powietrza powoduje szybkie wyparowywanie wody z gleby. Aby więc zapobiec stratom wody, należy jak najszybciej spulchnić powierzchniową warstwę gleby, stosując grabienie. Zabieg ten zmniejsza powierzchnię parowania gleby oraz tworzy warstwę izolacyjną, która chroni wodę z głębszych warstw przed podsiąkaniem do powierzchni. Ograniczenie wyparowywania wody przyczynia się także do szybkiego nagrzewania się gleby. Jest to szczególnie ważne w przypadku uprawy roślin wczesnego siewu, takich jak: marchew, pietruszka, szpinak, cebula.
Wiosenna uprawa gleby jest najczęściej zespołem kilku uprawek, które muszą być dostosowane również do określonych wymagań roślin zarówno pod względem stanu gleby, właściwości fizycznych, chemicznych, temperatury i nawożenia. Należy wziąć pod uwagę możliwości rozwoju systemu korzeniowego uprawianych roślin. Pod rośliny o głębokim systemie korzeniowym (burak ćwikłowy, kapusta, marchew, pietruszka, skorzonera) glebę spulchniamy głębiej (25-30 cm), zaś pod rośliny o płytkim systemie korzeniowym (cebula, ogórek, fasola, kukurydza cukrowa) przedsiewne spulchnienie gleby może być płytsze (15 cm).
Inny będzie układ prac uprawowych pod rośliny wczesnego siewu (bób, cebula, marchew, pietruszka, groch na zielono, szpinak), a inny pod rośliny siewu późniejszego (ogórki, fasola, kukurydza cukrowa, soja). Nasiona roślin wczesnego siewu mogą kiełkować już w temperaturze gleby 3-5°C co jest rzeczą bardzo korzystną ze względu na optymalne warunki wilgotnościowe, jakie występują w okresie wczesnowiosennym. Duża wilgotność gleby w tym czasie, często jednak nie pozwala wykonać wszystkich czynności uprawowych. Jeśli zima była sprzyjająca, a gleba w dobrej kulturze, wiosenne uprawki można ograniczyć do płytkiego spulchnienia (motyką, gracą, norkrossem, grabiami), a następnie wykonać wysiew nasion i delikatnie zagrabić powierzchnię gleby.
Inaczej uprawia się glebę pod rośliny o bardzo drobnych nasionach (marchew, pietruszka, burak ćwikłowy), które wymagają siewu płytkiego (1-2 cm). Przed siewem nasion tych roślin, glebę po przedsiewnyni spulchnieniu i zagrabieniu lekko ugniatamy, zagęszczając wierzchnią warstwę tak, aby nasiona można było wysiać na jednakową głębokość. Po wysianiu nasion i przykryciu ich glebą, powierzchnię lekko ugniatamy, a następnie posiewnie grabimy.
Wiosenna uprawa gleby pod rośliny późniejszego siewu (fasola, soja, kukurydza cukrowa) wymaga zastosowania nieco większej liczby uprawek. Przyczyną tego są niekorzystne zmiany wilgotności, gęstości i porowatości gleby, w wyniku wydłużającego się oczekiwania na moment wysiewu nasion. Gleba po rozmarznięciu osiada, szybko traci wodę, a po deszczach łatwo się zaskorupia oraz zachwaszcza. Również i w tym przypadku pierwszą czynnością będzie powierzchniowe spulchnienie i wyrównanie powierzchni. W przypadku wiosennego nawożenia obornikiem, przekopujemy i niezwłocznie wyrównujemy powierzchnię, stosując grabienie. Pojawienie się skorupy glebowej lub chwastów jest sygnałem do przeprowadzenia płytkiego spulchnienia gleby (grabienie).
Po przedsiewnym spulchnieniu gleby oraz wyrównaniu powierzchni, przystępujemy do wykonania siewów. W przypadku wysiewu nasion drobnych, wymagających płytkiego umieszczenia w glebie, zdarza się często, że powierzchniowa warstwa gleby jest przesuszona i nie zapewnia nasionom wilgoci, niezbędnej do prawidłowego kiełkowania. W tej sytuacji, wskazane jest po wysiewie nasion wykonanie wałowania, wałem gładkim, w celu dociśnięcia nasion do gleby i zwiększenia podsiąkania wody. Ze względu na łatwość wyparowywania wody i niebezpieczeństwo tworzenia się skorupy glebowej, po zakończeniu wałowania, konieczne jest grabienie posiewne.
W przypadku siewu nasion wymagających płytkiego umieszczenia w glebie, w warunkach niedostatku wilgoci w warstwie powierzchniowej, zaleca się stosowanie lekkiego wałowania gleby, zarówno bezpośrednio przed siewem nasion, jak i po nim.
Uprawa gleby na działce
