Żywopłoty

Zwykle w jakiś sposób chcemy wytyczyć granice terenu, którego jesteśmy właścicielami. Możemy otoczyć go płotem lub murem, często jednak najtańszym, najbardziej praktycznym i najatrakcyjniejszym ogrodzeniem okazuje się żywopłot. Jego funkcja nie ogranicza się zresztą wyłącznie do wyznaczania zewnętrznych granic ogrodu. Zielone przegrody z powodzeniem możemy stosować także w jego obrębie, ponieważ nawet w ogrodzie o niewielkiej powierzchni często chcemy wydzielić mniejsze przestrzenie. Rośliny przeznaczone na żywopłot muszą być odporne na przycinanie i dobrze znosić bliskie sąsiedztwo innych roślin. Istnieje bardzo wiele gatunków, które spełniają te kryteria. Aby wybrać odpowiednie, najpierw musimy określić, jakie funkcje w naszym ogrodzie ma pełnić żywopłot.

Osłony

W ogrodach szczególnie narażonych na silne podmuchy wiatru konieczna jest osłona, która umożliwi właściwy rozwój i wzrost młodych roślin. Rolę takiej osłony doskonale pełni żywopłot utworzony z odpornych roślin. Filtruje podmuchy, znacznie osłabiając ich niszczycielskie działanie. Pełne przegrody w formie murów i płotów powodują zawirowania. Wiatr, napotykając na nie, na pewnym odcinku zmienia kierunek, po czym z całą mocą uderza w rośliny położone nieco dalej. Jeśli ogrodzenia są duże, lepsze będą ploty sztachetowe lub wyplatane, które jako osłony dają podobny efekt jak żywopłot. W wyjątkowo wietrznych ogrodach przez pierwsze dwa, trzy lata, zanim rośliny dobrze się zakorzenią, a ich części nadziemne staną się bardziej wytrzymałe, sam żywopłot może wymagać osłony. Słone zimne wiatry, niosące dodatkowo piasek, niszczą pąki i młode pędy. Drzewa i krzewy rosnące nad morzem zdają się przechylać w stronę lądu. Dzieje się tak dlatego, że wiejący od morza wiatr znacznie ogranicza rozwój korony od strony nawietrznej. Jeśli nasz ogród znajduje się w wietrznym miejscu, na żywopłot wybieramy rośliny wytwarzające mate liście, bardziej odporne na uszkodzenia podczas wiatru, lub połyskliwe, przez powierzchnię których rośliny wyparowują mniej wody.

Niektóre gatunki żywopłotowe są bardziej odporne na trudne warunki niż inne, np. grab jest wytrzymalszy niż buk, a pośród iglaków gatunkiem szczególnie odpornym na chłodne wiatry jest żywotnik olbrzymi (Thuja plicata).

Naturalne osłony

Naturalne nieformowane żywopłoty, utworzone z kilku gatunków roślin stanowią doskonałą osłonę przed wiatrem. Takie żywopłoty są charakterystyczne dla terenów wiejskich, chociaż w niektórych wypadkach doskonale prezentują się także w ogrodach miejskich. Liczne gatunki ptaków znajdują w nich zarówno schronienie, jak i pożywienie. Mieszany skład żywopłotów naturalnych tworzą głównie głóg, tarnina, klon, ostrokrzew, grab i buk. Z powodzeniem możemy do nich dodać bez czarny i jesion, a po paru latach także dziką różę i wiciokrzew pomorski.

Osłony nadmorskie

Warunki nadmorskie dla roślin żywopłotowych są szczególnie trudne. Na takie stanowiska odpowiednie gatunki roślin to: zimozielona trzmielina japońska (Euonymus japonicus), aromatyczna eskalonia (Escallonia rubra var. macrantha) o pięknych czerwonych kwiatach oraz tamaryszek francuski (Tamarix gallica), który latem pokrywa się karminowo różowymi groniastymi kwiatostanami. Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides) jest rośliną charakterystyczną dla regionów nadmorskich. Bardzo naturalnie prezentuje się zatem w ogrodach położonych w pobliżu morza. Ma lancetowate szarozielone liście, które od spodu przybierają srebrzystą barwę. Jest rośliną dwupienną. Jeżeli obok siebie rosną osobniki wytwarzające kwiaty męskie i żeńskie, rokitnik pokryje się aromatycznymi pomarańczowymi owocami. Na żywopłoty na terenach nadmorskich nadaje się także kolcowój zwyczajny (Lycium barbarum), który wiosną rozkwita delikatnymi fioletowymi kwiatami. Jego niewątpliwą ozdobą są czerwone jagody.