GORYSZ BŁOTNY (PEUCEDANUM PALUSTRE (L.) Moench)
Rodzina: baldaszkowate (Umbelliferae)
Gorysz błotny jest wysoką do 150 cm byliną o łodydze prostej, w górze rozgałęzionej, wewnątrz pustej, z wierzchu wyraźnie bruzdkowanej. Liście jego są w zarysie trójkątne, dolne bardzo duże, osadzone na długich, rynienkowatych ogonkach, 2—3-kiotnie pierzasto złożone, o odcinkach lancetowatych, wyższe — mniejsze i mniej podzielone, najwyższe — siedzące, z wydłużonymi pochwami liściowymi.
Kwiatostanem jest duży, płaski baldach złożony, którego szypuły od wewnętrznej strony kwiatostanu są owłosione. Baldachy opatrzone są u podstawy 5—6 pojedynczymi listkami, zwanymi okrywami. Na każdej łodyżce baldacha, zwanej szypułą, wyrasta baldaszek składający się z licznych szypułek i otoczony u podstawy listkami, które noszą nazwę okrywek.
Kwiaty drobne, o białej, 5-płatkowej koronie, której płatki zagięte są końcami do środka kwiatu. Dwuszyjkowy dolny słupek otoczony jest przez 5 pręcików.
Kwiaty zapylane są przez owady, znajdujące w nich łatwo dostępny nektar, wydzielany przez miodniki nad zalążnią. Czas kwitnienia przypada na lipiec i sierpień.
Po zapyleniu tworzy się okrągławy, soczewkowaty, suchy owoc, zwany rozłupką, rozpadający się na 2 owocki, zawieszone przez pewien czas na wspólnym wieszadełku. Rozłupka jest oskrzydlona na brzegach i opatrzona żeberkami. Ścianki owocu i żeberka zbudowane są z luźnej tkanki, ułatwiającej pływanie w wodzie. Pod bruzdami znajdują się kanały z olejkami eterycznymi.
Jest to roślina lekarska.
Rośnie na miejscach wilgotnych. Występuje przeważnie pojedynczo na podmokłych lub wilgotnych łąkach, w zarastających dołach potorfowych, przy brzegach rowów odwadniających, w olszniakach i pośród zarośli. Pospolity jest na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Zasięgiem swym obejmuje prawie całą Europę i Syberię.
