Rodzaj Salix — Wierzba
Drzewa lub krzewy o rozłożystych koronach. Krótkopędów brak. Drzewa owadopylne. Pąki okryte jedną łuską. Liście lancetowate, wydłużone, piłkowane, krótkoogonkowe. Kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w bazie, rozwijają się zwykle przed liśćmi, często wzniesione do góry, zawierają u nasady kwiatu gruczołki miodnikowe.
Wierzby, podobnie jak topole, rozmnaża się z sadzonek. Drzewa te rosną szybko, ale żyją stosunkowo krótko. Wierzby stuletnie są rzadko spotykane.
Większość gatunków wierzb najlepiej rośnie na glebach wilgotnych, są jednak i takie, którymi obsadza się wydmy piaszczyste i skaliste części ogrodu (gatunki wysokogórskie).
Wierzba jest drzewem użytecznym, wiele jej gatunków ma zastosowanie w wikliniarstwie. Sadzi się ją też dla utrwalenia brzegów rzek i kanałów. Kora wierzb dostarcza garbników.
Wierzba należy do najpospolitszych drzew w krajobrazie wsi polskiej. Dzięki pięknym pokrojom (zwisłym, kulistym) i efektownemu zabarwieniu pędów w stanie bezlistnym, wierzby należą do cennych drzew ozdobnych. Znanych jest ok. 300 gatunków wierzb, z tego ok. 30 można spotkać w Polsce, a kilka z nich należy do najpospolitszych drzew u nas, mających zastosowanie do sadzenia pojedynczo nad wodą, w rogu posesji ogródkowej lub też na trawnikach.
Salix alba — Wierzba biała. Gatunek rodzimy, występujący na całym niżu, spotykany w całej Europie, północnej Afryce i Azji. Wysokość 15-20 m. Średnica korony 10-15 m. Korona szeroka, spłaszczona od góry, pień krótki, zwykle nisko rozgałęziony, kora na pniu i konarach szara, gruba, o głębokich podłużnych spękaniach, na gałęziach żółtawa lub oliwkowobrązowa, gładka. Gałęzie obwodowe cienkie, połyskliwe, często zwisłe. Liście lancetowate, ząbkowane, ostro zakończone, długości do 10 cm, od spodu sinawe. Zabarwienie liści w jesieni żółte lub żółtobrązowe. Kwitnie wraz z rozwojem liści w kwietniu i maju. Należy do najpospolitszych drzew w Polsce, występuje na terenach wilgotnych i w dolinach rzek, często też jako drzewo przydrożne.
W ogrodnictwie ozdobnym mają zastosowanie odmiany: S. alba ,Tristis’ (S. alba var. vitellina pendula) — wierzba biała odm. zwisła, zwana wierzbą płaczącą, o pędach jasnożółtych, zwisających do samej ziemi. Wysokość i średnica korony 10-12 m. Wierzba ta najlepiej wygląda nad wodą lub na przestronnym trawniku. W ogrodach przydomowych należy sadzić jedynie jej formę mniejszą S. alba var. vitellina pendula nora — S. alba ,Chermesina’ — Wierzba biała odm. czerwono-pędowa, bardzo efektowna zimą.
Salix acutifolia — Wierzba kaspijska. Pochodzi ze wschodniej Europy i Azji. Wysokość do 5 m. Odznacza się prosto wzniesionymi, fioletowo-brunatnymi pędami oraz wąskolancetowatymi liśćmi, długości do 12 cm. Dobrze rośnie na suchych, jałowych glebach, jest stosowana do utrwalania wydm i zalesiania piasków, znosi zasolenie gleb. Jest to wierzba koszykarska.
Salix caprea — Wierzba iwa. Pochodzi z Europy i Azji. W Polsce pospolita szczególnie w rejonach o dużej ilości opadów. Wysokość do 7 m. Pędy i pąki szare. Liście szerokoeliptyczne, długości ok. 10 cm, szerokości ok. 5 cm, nierówno ząbkowane lub całobrzegie, z wierzchu ciemnozielone i pomarszczone, od spodu szare, owłosione. Kwitnie w marcu przed rozwojem liści, najwcześniej z naszych wierzb. Jej srebrzyste bazie są używane wiosną do ozdoby mieszkań.
S. caprea var. pendula — Wierzba iwa odm. zwisająca, tworzy małe drzewka z parasolowatymi koronami. Rozmnażana przez szczepienie w miejscu korony na iwie. Jest krótkowieczna. Może być stosowana w mniejszych parkach i ogrodach, często spotykana na cmentarzach.
