TORFOWCE (SPHAGNALES)

TORFOWCE (SPHAGNALES)

Torfowce stanowią grupę roślin zarodnikowych, należącą podobnie jak mchy właściwe (Bryales) do typu mszaków (Bryophyta). Są to niewielkie rośliny, liczące kilkanaście centymetrów wysokości, niektóre z nich jednak mogą osiągać większe wymiary (30 cm). Roślinki torfowców nie mają chwytników. Rosną zwykle w gęstych darniach lub kępach. Dolne ich części z biegiem czasu obumierają i tworzą torf. Łodyżki ich są bardzo obficie rozgałęzione. Rozgałęzienia te u dołu są dość rzadkie, na szczycie zaś tak gęste, że tworzą rodzaj główki. Łodyżki pokryte są licznymi, dużymi, martwymi komórkami, w których znajdują się otworki. Dzięki temu komórki te silnie chłoną wodę, która dociera w ten sposób aż do szczytu rośliny. Na łodyżkach wyrastają liczne, łuskowate listeczki, w których również znajdują się duże, martwe, chłonące wodę komórki. Między nimi znajdują się drobne wydłużone komóreczki żywe, zawierające ciałka zieleni. Liście torfowców zbudowane są z jednej warstwy komórek.

Organy płciowe osadzone są na specjalnie do tego celu przeznaczonych gałązkach, różniących się od pozostałych kształtem i zabarwieniem. Organy męskie, pierunie, wyrastają parami w kątach liści maczugowatych, zwykle brunatno lub czerwono zabarwionych gałązek. Gałązki z organami żeńskimi, rodniami, są króciutkie. U jednych gatunków występują organy męskie i żeńskie na tych samych roślinach, u innych na różnych. Rodnie mają kształt buteleczkowaty i w każdej z nich znajduje się jedna komórka jajowa. Po zapłodnieniu tej ostatniej przez plemnik, co odbywa się w środowisku wodnym, powstaje zygota, która dzieli się wielokrotnie, w wyniku czego tworzy się rozrastająca się coraz bardziej puszka, zwana zarodnią. Jest ona osadzona na białej nóżce, będącej wydłużoną częścią gałązki. Puszka przykryta jest wieczkiem i wewnątrz zawiera liczne jednokomórkowe zarodniki. Wydostają się one z puszki po odpadnięciu wieczka i na wilgotnym podłożu kiełkują. Z każdego z nich powstaje maleńki, plechowaty twór, z którego wyrasta ulistniona łodyżka torfowca. Roślinka ulistniona, na której znajdują się organy rozmnażania płciowego, nosi nazwę pokolenia płciowego (gametofitu), puszka z zarodnikami zaś jest pokoleniem bezpłciowym (sporofitem). Cały cykl rozwojowy nosi nazwę przemiany pokoleń, w której gametofit jest (podobnie jak u mchów właściwych) rośliną samożywną, sporofit zaś pasożytuje na gametoficie.

Torfowce rosną w Polsce na torfowiskach wysokich i przejściowych, niektóre gatunki mogą gromadnie występować również na torfowiskach niskich. Wchodzą w skład różnych zbiorowisk roślinnych: łąkowych, leśnych, a nawet wodnych. Miejscami mogą występować tak obficie, że tworzą olbrzymie mszary.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *