Roślinność torfowiska przejściowego
Torfowiska przejściowe charakteryzują się znacznie mniejszą żyznością podłoża w porównaniu z torfowiskami niskimi, ale za to są o wiele bogatsze w substancje mineralne niż torfowiska wysokie. Powstają one w różny sposób. Jedne z nich tworzą się na podobieństwo torfowisk wysokich na wyniosłościach gruntu, na wododziałach i korzystają, podobnie jak tamte, przede wszystkim z wody pochodzenia atmosferycznego oraz niekiedy z niezbyt wielkiego dopływu wód gruntowych. Inne powstają wskutek zaniku przepływu, co pociąga za sobą niedostarczanie substancji odżywczych i ubożenie podłoża. Zjawisko to można czasem obserwować na terenie torfowiska niskiego, gdy przepływający przez nie strumień wskutek zarośnięcia koryta zmienia swój bieg. Powstające w ten sposób torfowisko przejściowe może stanowić wstępne stadium torfowiska wysokiego i w miarę ubożenia podłoża przekształca się w nie. Może ono trwać jednak w formie przejściowej, jeżeli istnieje, niewielki nawet, dopływ wód żyznych, co ma miejsce przy bardzo słabym przepływie lub częściej wskutek okresowych zalewów.
Torfowiska przejściowe charakteryzują się roślinnością mieszaną, rosną na nich gatunki występujące zarówno na torfowiskach wysokich jak i niskich. Można wyróżnić wśród nich trzy zasadnicze typy zbiorowisk roślinnych: leśne, łąkowe i mszary.
Głównym komponentem zbiorowisk leśnych jest brzoza z sosną lub tylko brzoza. W pierwszym wypadku obok brzozy omszonej (Betula pubescens), brodawkowatej (B. rerrucosa) i sosny (Pinus sihestris) nierzadko występuje łoza. Drzewa są przeważnie stare, lecz niewysokie, tylko miejscami osiągają normalną wysokość. Dno lasu jest bardzo silnie zakępione, przy czym kępy zbudowane są zwykle z wysokotorfowiskowych gatunków torfowców (torfowiec średni) i porośnięte często wełnianką pochwowatą, bagnem, modrzewnicą zwyczajną i łochynią. Między torfowcami tu i ówdzie widać łodyżki płonnika sztywnego (Połytriehum strictum). Powierzchnia kęp opleciona wątłymi pędami żurawiny, między którymi widać rozetki rosiczki okrągłolistnej. W dolinkach rosną turzyce, przede wszystkim turzyca dzióbkowata oraz trzcina i szereg innych bylin niskotorfowiskowych, jak tojeść pospolita, tojeść bukietowa, trzcinnik lancetowaty, gorysz błotny, skrzyp bagienny, bobrek trójlistkowy i siedmio-palecznik błotny, a także mchy: mochwian bagienny, drabik drzewkowaty i mokradłosz kończysty. Z torfowców występuje tu dolinkowy gatunek wysokotorfowiskowy — torfowiec kończysty, z domieszką torfowca zakrzywionego. Wszędzie, nawet na zboczach kęp, widać łukowato wygięte, cienkie, długie liście turzycy nitkowatej (Carex lasiocarpa).
Jest tu na ogół dość sucho, poziom wód gruntowych leży nisko. Dno lasu jest średnio zacienione, a stare, lecz niezbyt silnie rozwinięte drzewa przepuszczają dość dużo światła.
O wiele silniej podtopione są zbiorowiska leśne złożone z samej brzozy. Dominuje w nich brzoza omszona z niewielką domieszką brzozy brodawkowatej. Bardzo rzadko można spotkać pojedyncze, zwykle małe sosenki i osiki (Populus tremula). Drzewa są młode i niskie i wraz z krzewiastymi wierzbami: łozą, pięciopręcikową i rokitą (Salix rosmarinifolia), rosną na kępach.
Kępy w tym zbiorowisku są bardzo niskie, płaskie, słabo wykształcone, jak gdyby niedojrzałe, i bardzo często zupełnie pozbawione wysokotorfowiskowych gatunków torfowców, a porośnięte wieloma roślinami niskotorfowiskowymi, jak gorysz błotny, tojeść pospolita, krwawnica pospolita, siedmiopalecznik błotny i bobrek trójlistkowy. Obok nich występują gatunki charakterystyczne dla torfowiska wysokiego, jak wełnianka pochwowata, żurawina błotna, modrzewnicą pospolita i rosiczka okrągłolistna. Wszędzie, zarówno na kępach, jak i w dolinkach, występuje w dość dużych ilościach turzyca nitkowata.
Dolinki są szerokie, dobrze rozbudowane, bardzo podmokłe, miejscami widać nawet stojącą w nich wodę. Osiedlają się w nich mchy wysokotorfowiskowe (mokradłosz kończysty) i torfowiec kończysty oraz dużo roślin zielnych, jak turzyce: dzióbkowata, nitkowata, siwa, oraz gorysz błotny, trzcinnik lancetowaty, bobrek trójlistkowy, siedmiopalecznik błotny, skrzyp bagienny, tojeść pospolita, krwawnica pospolita i wiele innych. Na torfowiskach przejściowych występują również zbiorowiska bezdrzewne, wśród których można wyróżnić mszary torfowcowe i łąki.
Mszar torfowcowy pojawia się na miejscach bardzo silnie podmokłych, przeważnie zarasta zamknięte oczka otoczone piaszczystymi wzniesieniami. Są to często pełne uroku niewielkie śródleśne jeziorka, pokryte od brzegów kożuchem torfowców lub całkowicie przez nie zarośnięte. Przy brzegach rosną sosny, lecz są one skarlałe, cienkie i powykrzywiane. Wśród kożucha torfowców, złożonego głównie z torfowca kończystego i zakrzywionego, miejscami masowo występują turzyce, przede wszystkim turzyca nitkowata, a obok niej turzyca bagienna lub niekiedy turzyca dzióbkowata. Tu i ówdzie widać trawiaste pędy bagnicy torfowej.
Wśród innych bezdrzewnych zbiorowisk wybijają się na plan pierwszy łąkowe zbiorowiska mszysto-turzycowe. Występują one w postaci dwóch różniących się typów. Pierwszy typ stanowią łąki, których piętro mszyste zbudowane jest z torfowca kończystego i mchów z rodzajów mokradłosz i sierpolist; mogą tu występować również mochwian bagienny i drabik drzewkowaty. Piętro roślin zielnych jest dość urozmaicone i składa się z różnych gatunków niewielkich turzyc, siedmiopalecznika błotnego, bobrka trój listkowego, knieci błotnej, przytulii błotnej i wielu innych. Zbiorowisko takie jest trwale podtopione, a w czasie przyboru wody cała jego nawierzchnia unosi się do góry.
Drugi typ — to również łąki, na których obok piętra mszystego i piętra niskich bylin (podobnie jak w zbiorowisku poprzednim) występują wielkie byliny, jak trzcina i turzyca sztywna. W czasie przyboru wód nawierzchnia takiego zbiorowiska podpływa do góry, z wyjątkiem trzciny i turzycy, które, głęboko i silnie zakorzenione, utrzymują się na jednakowym poziomie.
